ICBR – Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn

Nieuwe Rijnatlas en internationaal overstromingsrisicobeheerplan Rijn gepubliceerd

De Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn (ICBR) heeft in december 2020 de Rijnatlas 2020 en de conceptversie van het tweede internationaal overstromingsrisicobeheerplan Rijn gepubliceerd. In de Rijnatlas zijn de overstromingsgevoelige gebieden langs de Rijn, van de Alpen tot de Noordzee, in kaart gebracht. In het overstromingsrisicobeheerplan wordt een beschrijving gegeven van de maatregelen die de landen in het Rijnstroomgebied in de periode 2022-2027 nemen om het overstromingsrisico te verminderen. Geïnteresseerden kunnen tot juni 2021 hun zienswijze ten aanzien van het conceptplan indienen.


Internationale coördinatie van het overstromingsrisicobeheer in de ICBR
Water kent geen administratieve grenzen, maar volgt natuurlijke stroomgebieden. De EU-Kaderrichtlijn Water (2000) en de EU-Richtlijn over overstromingsrisico's (2007) houden rekening met dit principe. De ICBR heeft in 2020 haar zeventigjarig bestaan gevierd en is een voorbeeld van grensoverschrijdende samenwerking. Sinds de jaren negentig van de twintigste eeuw houdt ze zich ook bezig met onderwerpen die verband houden met hoogwater, en is ze bevoegd voor de internationale coördinatie van het overstromingsrisicobeheer in het Rijnstroomgebied.

Nieuwe Rijnatlas 2020
Sinds 2013 moeten EU-lidstaten zogenaamde overstromingsgevaar- en overstromingsrisicokaarten publiceren voor gebieden met een bijzonder overstromingsrisico. De kaarten worden door de bevoegde, nationale autoriteiten gemaakt en om de zes jaar getoetst. De ICBR voegt ze samen in de online-kaartservice, genaamd ''Rijnatlas'', die in samenwerking met de Duitse dienst voor Hydrologie (BfG) wordt aangeboden.

In december 2020 is de nieuwe versie van de Rijnatlas met geactualiseerde gegevens gepubliceerd. De bevolking in het Rijnstroomgebied, van de Alpen in Zwitserland tot de Rijndelta in Nederland, kan met behulp van de kaartdienst nagaan of ze in een gebied woont dat is aangewezen als overstromingsgevoelig. Daarbij wordt er informatie verstrekt over drie scenario's (frequent, gemiddeld en extreem hoogwater). Verder zijn er links opgenomen naar nationale kaartdiensten, waar gedetailleerdere informatie te vinden is. De Rijnatlas zal zo een bijdrage leveren aan de vergroting van het risicobewustzijn en de verbetering van de overstromingspreventie.

Link: https://www.iksr.org/nl/publieksvoorlichting/documenten/archief/kaarten/rijnatlas

2. Internationaal overstromingsrisicobeheerplan Rijn
Sinds de grote overstromingen in 1993 en 1995 hebben de landen in het Rijnstroomgebied meer dan € 14 miljard geïnvesteerd in overstromingspreventie en -bescherming. Zo kon er bijvoorbeeld ca. 340 miljoen m³ hoogwaterretentiegebied worden aangelegd langs de Rijn. Tijdens de Rijnministersconferentie in februari 2020 is het programma ''Rijn 2040'' aangenomen. Hierin is onder andere als doel gesteld om het overstromingsrisico met nog eens 15% te verminderen.

Om de overstromingspreventie en -bescherming continu verder te ontwikkelen, concrete maatregelen te nemen en te rapporteren over de gemaakte voortgang, moeten de EU-lidstaten om de zes jaar zogenaamde ''overstromingsrisicobeheerplannen'' opstellen. In 2015 heeft de ICBR het eerste internationaal overstromingsrisicobeheerplan Rijn uitgewerkt en zo de internationale afstemming mogelijk gemaakt.

In december 2020 hebben de landen in het Rijnstroomgebied, waaronder ook de niet-EU-lidstaten Zwitserland en Liechtenstein, de conceptversie van het tweede internationaal overstromingsrisicobeheerplan ter beschikking gesteld ten behoeve van de publieksparticipatie. Ook ngo's met de waarnemersstatus in de ICBR waren betrokken bij de totstandbrenging ervan.

In het plan worden de gezamenlijke beginselen en doelen beschreven, evenals concrete maatregelen die de landen in het Rijnstroomgebied in de periode 2022-2027 zullen nemen om het overstromingsrisico voor de mens, de economie, het milieu en het cultureel erfgoed te verminderen. Daartoe behoren dijkversterkingen, technische hoogwaterretentiegebieden, dijkverleggingen om de rivier meer ruimte te geven, maar ook andere organisatorische maatregelen, zoals bijvoorbeeld de verbetering van de hoogwaterverwachting.  

Geïnteresseerde particulieren en organisaties kunnen tot en met 30 juni 2021 hun zienswijze ten aanzien van het conceptplan indienen bij het secretariaat. Het ontvangen commentaar zal dan worden meegenomen in de herziening en gecontroleerd vóór de publicatie van de definitieve versie van het plan voor eind 2021. 

Link: https://www.iksr.org/nl/eu-richtlijnen/richtlijn-overstromingsrisicos/overstromingsrisicobeheerplan

De ICBR is nu ook op Twitter
In de ICBR werken Zwitserland, Frankrijk, Duitsland, Nederland, Luxemburg en de Europese Unie al zeventig jaar samen op basis van een volkenrechtelijke overeenkomst om de verschillende gebruiksfuncties en de bescherming van de rivier met elkaar in overeenstemming te brengen. In het kader van de tenuitvoerlegging van de Europese richtlijnen is de grensoverschrijdende samenwerking uitgebreid met Oostenrijk, Liechtenstein, Italië en Wallonië.

De huidige voorzitter is Veronica Manfredi van de Europese Commissie. Een internationaal bezet secretariaat dat is gevestigd in Koblenz (Duitsland) staat haar en de overleggroepen van de ICBR terzijde.

Sinds november 2020 kunt u de ICBR ook op Twitter volgen: https://twitter.com/ICPRhine.

Met vragen kunt u terecht bij
Marc Daniel Heintz (hoofd van het secretariaat)
marcdaniel.heintz@iksr.de
www.iksr.org