Doelstellingen voor de zalm: betere toegang tot de habitats en minder illegale vangst
Plenaire Vergadering van de ICBR te Schaffhausen
Schaffhausen, 2 juli 2009
De Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn heeft tijdens haar Plenaire Vergadering op 1 en 2 juli te Schaffhausen met genoegen vastgesteld dat dankzij de saneringsmaatregelen, die hebben geleid tot een verbetering van de kwaliteit van het Rijnwater, veel planten- en diersoorten weer zijn teruggekeerd naar de rivier. Bij de vissen is het soortenspectrum thans nagenoeg volledig. Echter, opdat de zalm het Rijnstroomgebied echt kan herkoloniseren, moeten er enkele specifieke maatregelen met voorrang worden uitgevoerd: de verbetering van de toegang tot de Rijn vanuit de zee via de Haringvlietsluizen (dit project wordt gerealiseerd voor 2015), de verbetering van de toegang tot de zalmhabitats in de zijrivieren van de Duits-Franse Bovenrijn en de verbetering van de handhaving van het verbod op de vangst van zalmen in de gehele Rijn. Naast deze onderwerpen zijn er tijdens de bijeenkomst in Schaffhausen nog veel andere belangrijke thema’s aan bod gekomen.
Uit de recentste biologische inventarisaties van de hoofdstroom van de Rijn (zie <link http: www.iksr.org>www.iksr.org) blijkt dat dankzij de succesvolle sanering van de rivier en de daaruit resulterende verbetering van de waterkwaliteit veel soorten weer zijn teruggekeerd naar de rivier. De visfauna is vandaag nagenoeg compleet. Desalniettemin is het zo dat veel planten- en diersoorten die vroeger typisch waren voor de Rijn nog steeds ontbreken of slechts in zeer kleine aantallen of alleen lokaal voorkomen. Zo blijft een daadkrachtige ondersteuning van vooral de trekvispopulaties een absolute noodzaak. Kortom, opdat de aquatische levensgemeenschappen zich verder kunnen herstellen, moeten onze rivieren weer natuurlijker worden ingericht en passeerbaar gemaakt.
Uitgaande van de resultaten van de bovengenoemde inventarisaties en van een visecologische totaalanalyse, die prioritaire maatregelen voor de verdere ontwikkeling en verspreiding van de populaties van de zalm, zeeforel, elft en prik bevat, stelt de ICBR nieuwe maatregelen voor om het ecosysteem van de Rijn verder te ontwikkelen in het kader van met name het programma voor de herintroductie van de zalm.
Verbetering van de toegang tot geschikte habitats vanuit de zee
De voor de vissen zo belangrijke betere toegang tot het Rijnsysteem vanuit de zee via de Haringvlietsluizen zal worden gerealiseerd voor 2015. Daarom moet er ook aan het bereikbaar en passeerbaar maken van de potentiële vishabitats in de Duits-Franse Bovenrijn en de zijrivieren van de Rijn prioriteit worden gegeven, immers geschikte zijrivieren worden weer bevolkt, zodra ze bereikbaar zijn. Het is nu aan de staten om te beslissen welke maatregelen ze voor 2015 of 2020/2027 gaan uitvoeren.
Betere handhaving van het verbod op de vangst van zalm in de staten
Ook de reductie van de visserijdruk op zalmen is van belang. Het vangen en onttrekken van zalm en zeeforel is in het gehele Rijnstroomgebied verboden. Er zijn evenwel onderzoeksresultaten en gegevens die erop wijzen dat er in de beroepsvisserij langs de Nederlandse kust veel zalmen worden bijgevangen. Bovendien worden er ook in de hoofdstroom van de Rijn illegaal zalmen gevangen en onttrokken door hengelaars. Omdat dit de ICBR zorgen baart, heeft ze aanbevelingen uitgesproken voor de betere nationale handhaving van de verboden. Aanbevolen wordt o.a. bewustmaking en betrekking van alle belanghebbende instellingen – bijv. waterpolitie en visserijverenigingen – en van personen die interesse hebben voor het zalmprogramma.
Eerste sedimentmanagementplan voor een groot, grensoverschrijdend stroomgebied
Een andere mijlpaal in de activiteiten van de ICBR is de uitwerking van het eerste sedimentmanagementplan ter wereld voor een groot, grensoverschrijdend stroomgebied. In het plan wordt een compleet overzicht gegeven van de verontreiniging van het sediment in de hoofdstroom en de belangrijkste zijrivieren. In 2004 was bij onderzoek van baggerspecie uit de door stuwen gereguleerde Duits-Franse Bovenrijn een te zware sedimentverontreiniging vastgesteld. Inmiddels hebben de Rijnoeverstaten in 93 sedimentgebieden onderzocht of er sprake is van een risico op resuspensie van relevante verontreinigende stoffen als gevolg van hoogwater, de invloed van wind en antropogene ingrepen (baggerwerkzaamheden, scheepvaart). 22 van de 93 onderzochte gebieden zijn aangewezen als “risicogebied“, 18 als “area of concern“. Voor de risicogebieden wordt sanering of veilige slibberging voorgesteld; de “areas of concern” zullen intensief worden geobserveerd.
Meer informatie:
Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn (ICBR)
Ben van de Wetering
Mobiel: +49-170-4976861
of
Anne Schulte-Wülwer-Leidig
Tel. +49-(0)261-94252-19
Mobiel: +49-171-322 65 82
Bijlagen
- Verslag van de voorzitter van de ICBR
- <link file:528 download den einer>Negen staten – een stroomgebied
- <link file:2999 download den einer>Visecologische totaalanalyse (samenvatting)
- <link file:989 download den einer> Synthese van het biologisch onderzoek
- <link file:3031 download den einer>Sedimentmanagementplan Rijn (samenvatting)
- <link file:3025 download den einer> Literatuurevaluatie klimaatonderzoek (samenvatting)
- <link file:1167 download den einer> Rijn – Stroom met relaties (brochure)
- <link file:2951 download den einer>Rijn & Zalm 2020 (brochure)
De ICBR in het kort
In de Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn (ICBR) werken de Rijnoeverstaten Zwitserland, Frankrijk, Duitsland en Nederland evenals Luxemburg en de Europese Gemeenschap samen op basis van een volkenrechtelijke overeenkomst voor de bescherming van de Rijn. Een internationaal bezet secretariaat dat is gevestigd in Koblenz (Duitsland) staat de voorzitter en de overleggroepen van de ICBR terzijde. Bovendien ondersteunt het secretariaat de staten in het stroomgebied van de Rijn die de Europese Kaderrichtlijn Water (2000/60/EG) en de Europese Richtlijn over overstromingsrisico’s (2007/60/EG) implementeren. In dit verband werd de grensoverschrijdende samenwerking uitgebreid met Oostenrijk, Liechtenstein en het Waals gewest. De werktalen van de ICBR zijn Nederlands, Duits en Frans. Meer informatie over de ICBR vindt u op de website van de ICBR onder <link http: www.iksr.org>www.iksr.org.